Na ślubnym forum dyskusyjnym www.e-wesele.pl od pewnego czasu kwitnie wątek "Zaiks, - kto płaci?". Na razie więcej w nim pytań niż odpowiedzi. Postanowiliśmy, zatem rozwiać wątpliwości i poszukać odpowiedzi na pytania nurtujące forumowiczów.
Zebraliśmy najważniejsze pytania i zadaliśmy je dyrektorowi szczecińskiego oddziału stowarzyszenia Zaiks - Andrzejowi Krakowiakowi. W imieniu magazynu "Uroczystość" pytał Artur Szyszkowski.
- Czy za muzykę odtwarzaną na weselu należy odprowadzić tantiemy do ZAiKS-u?
Tak. Prawo autorskie wymaga, aby każdy użytkownik twórczości przed jej wykorzystaniem uzyskał zgodę autorsko uprawnionych. Tych uprawnionych w praktyce zastępuje ZAiKS. ZAiKS wyręcza więc użytkowników z obowiązku poszukiwania autora, a przez to także z ustawowej odpowiedzialności za naruszenie prawa autorskiego.
- Kto powinien płacić - para młoda, zespół czy może wynajmujący pomieszczenie na imprezę?
Ten kto decyduje o wykorzystaniu cudzej twórczości, jej publicznym udostępnianiu, jest zobowiązany do uzyskania licencji ZAiKS-u i zapłaty twórcom utworu wynagrodzenia. W praktyce jest to: właściciel restauracji lub wynajmujący pomieszczenie lub też zespół muzyczny. Wydaje się, że Para Młoda podpisując umowę związaną z wynajęciem lokalu czy też z zespołem muzycznym, może wskazać w nich wyraźnie podmiot, który ureguluje wynagrodzenie autorskie i wystąpi o umowę licencyjną do ZAiKS-u.
- Ile to kosztuje? Jak i gdzie płacić?
Wysokość wynagrodzeń autorskich wynosi 10% wynagrodzenia zespołu muzycznego, jednak nie mniej niż ryczałt określony w drodze negocjacji. Wynagrodzenie, które użytkownik zapłaci za korzystanie z utworów wynika z Tabeli Wynagrodzeń Autorskich. Zasadą generalną jest, by wysokość wynagrodzenia autora była proporcjonalna do skali i zakresu wykorzystania utworu. Wynagrodzenia autorskie regulujemy na podstawie zawartej umowy licencyjnej, w której wskazany jest rachunek bankowy. Można również dokonać płatności w biurze Dyrekcji Okręgu ZAiKS-u w Szczecinie przy pl. Batorego 5/1 lub też w naszych Inspektoratach w Koszalinie, Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze.
- Czy miejsce imprezy ma znaczenie? (restauracja, pub, mieszkanie prywatne, remiza, imprezownia "na działkach" itd.)
Nie ma znaczenia miejsce, w którym odbywa się uroczystość weselna. Istotą jest fakt wykorzystywania chronionych utworów muzycznych.
- Czy jest różnica w opłatach, gdy muzykę na weselu gra zespół muzyczny, dj, czy też jest np. odtwarzana z domowego sprzętu państwa młodych, nieodpłatnie, przez np. świadka lub kuzyna pasjonata?
Przy negocjacjach zmierzających do ustalenia wysokości wynagrodzeń autorskich, bierzemy pod uwagę m.in. wysokość wynagrodzenia zespołu muzycznego, wynagrodzenie DJ-a czy też ilość gości biorących udział w uroczystości. Chociażby te wymienione parametry pozwolą nam wstępnie określić stawkę ryczałtową. Możemy przyjąć, że średnio jest to ok. 100 - 150 zł. W większości przypadków jest to więc mniej niż 2 zł od jednego uczestnika uroczystości weselnej. Biorąc pod uwagę dzisiejsze realia jest to kwota do zaakceptowania. Tym bardziej, że umowa licencyjna zawarta z ZAiKS-em daje nam dostęp do utworów polskich jak i zagranicznych.
- Czy ZAiKS kontroluje imprezy weselne pod tym względem? Jeśli tak czy kontrola odbywa się jednoosobowo, czy też w asyście innych osób? Czy jest potrzebny dokument uprawomocniający kontrolę?
Zależy nam na tym, aby budować z użytkownikami partnerskie relacje. Istota polega na tym, aby było pełne zrozumienie tego, że praca autora polega na tworzeniu utworów (piosenek, wierszy, kompozycji itd.). Gdy utwór trafia do publiczności poprzez wykonanie lub odtworzenie, wówczas pojawia się wynagrodzenie dla autora. Tak jak każdy z nas, również autor oczekuje zapłaty za swoją pracę. W tym wypadku gwarantuje mu to ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Odpowiadając wprost na pytanie, potwierdzam, że ZAiKS podpisując umowę licencyjną, zastrzega sobie możliwość przeprowadzenia kontroli użytkownika. Każdy z Inspektorów Terenowych posiada legitymację służbową i pełnomocnictwo do określonych czynności.
- We wcześniejszych pytaniach przedmiotem była impreza weselna - jak jest w przypadku np. imprezy firmowej, bankietu etc?
Analogicznie. Prawo autorskie wymaga, aby każdy użytkownik twórczości uzyskał zgodę autorsko uprawnionych.
Użytkownika, który wykorzystał utwory bez zgody autora, a w zakresie zbiorowego zarządzania bez zgody ZAiKS-u, można pociągnąć zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych do odpowiedzialności cywilnej i karnej.
Istotne jest to, że Stowarzyszenie Autorów ZAiKS służy zarówno autorom jak i użytkownikom utworów, będąc swoistym pomostem w przekazaniu należnych wynagrodzeń autorskich (tantiem).
- Czy chce pan coś jeszcze dodać na zakończenie naszej rozmowy?
Pewien jestem, że organizując najważniejszą imprezę w życiu, warto o tym pamiętać i nie wchodzić z długami w tzw. nową drogę życia.
- Dziękuję za rozmowę
Mamy nadzieję, że po tej rozmowie wiecie już zdecydowanie więcej. Jednak wykorzystywanie utworów chronionych przez ZAiKS to tylko część tematu - "Muzyka na weselu a prawo". W rozmowie z panem Andrzejem Krakowiakiem wyjaśniliśmy kwestie związane z prawem autorskim - ochroną praw kompozytorów, autorów tekstów i wykonawców, członków stowarzyszenia. Są jeszcze prawa pokrewne. W naszym przypadku chodzi głównie o ochronę praw producentów fonogramów, czyli płyt, z których jest odtwarzana muzyka. Więcej na ten temat w następnym numerze "Uroczystości".
